ബി.പി. മണ്ഡൽ (1918-1982) ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിൽ സാമൂഹിക നീതിയുടെ ഒരു പ്രധാന അധ്യായമായ മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ നേതാവായിരുന്നു. 1979-ൽ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട ഈ കമ്മീഷൻ, പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങൾക്ക് (Other Backward Classes – OBC) സംവരണം ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് ശുപാർശകൾ നൽകി. SC/ST സമുദായങ്ങളുടെ ഉന്നമനത്തിനായി നേരത്തെ നടപ്പാക്കിയ സംവരണ വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പുറമേ, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്ക് അവസരങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കാൻ ഈ കമ്മീഷൻ വഴിയൊരുക്കി. കേരളത്തിലെ SC/ST, OBC സമുദായങ്ങളുടെ സാമൂഹിക-വിദ്യാഭ്യാസ പുരോഗതിയിൽ മണ്ഡൽ കമ്മീഷൻ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തി. ഈ ലേഖനം മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ പശ്ചാത്തലവും കേരളത്തിലെ അതിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളും ചർച്ച ചെയ്യുന്നു.
മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ പശ്ചാത്തലം
1979-ൽ ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ രൂപീകരിച്ച മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ അധ്യക്ഷനായി ബിന്ദേശ്വരി പ്രസാദ് മണ്ഡൽ (ബി.പി. മണ്ഡൽ) നിയമിതനായി. ഈ കമ്മീഷന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം, സാമൂഹിക-വിദ്യാഭ്യാസപരമായി പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്ന വിഭാഗങ്ങളെ (OBC) കണ്ടെത്തി, അവർക്ക് സർക്കാർ ജോലികളിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലും സംവരണം ഉറപ്പാക്കുക എന്നതായിരുന്നു. 1980-ൽ സമർപ്പിക്കപ്പെട്ട മണ്ഡൽ റിപ്പോർട്ട്, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്ക് 27% സംവരണം നടപ്പാക്കാൻ ശുപാർശ ചെയ്തു.
1990-ൽ വി.പി. സിംഗ് സർക്കാർ ഈ ശുപാർശ നടപ്പാക്കിയപ്പോൾ, ഇന്ത്യയിൽ വലിയ സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ മാറ്റങ്ങൾക്ക് വഴിയൊരുക്കി. SC/ST വിഭാഗങ്ങൾക്ക് നേരത്തെ ലഭിച്ചിരുന്ന സംവരണത്തിന് പുറമേ, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്കും അവസരങ്ങൾ ലഭ്യമായത് സാമൂഹിക തുല്യതയിലേക്കുള്ള ഒരു വലിയ ചുവടുവയ്പ്പായി.
കേരളത്തിലെ SC/ST-OBC സമുദായങ്ങളിൽ മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ സ്വാധീനം
കേരളത്തിൽ, SC/ST സമുദായങ്ങൾക്ക് ഡോ. ബി.ആർ. അംബേദ്കറിന്റെ ശ്രമങ്ങളിലൂടെ ഭരണഘടനയിൽ ഉറപ്പാക്കിയ സംവരണം നേരത്തെ ലഭിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ, മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ ശുപാർശകൾ നടപ്പാക്കിയതോടെ, OBC വിഭാഗങ്ങളായ എഴവ, തീയ്യർ, നാടാർ തുടങ്ങിയ സമുദായങ്ങൾക്ക് സർക്കാർ ജോലികളിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലും കൂടുതൽ അവസരങ്ങൾ ലഭിച്ചു.
വിദ്യാഭ്യാസ രംഗത്തെ മാറ്റങ്ങൾ
മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ ശുപാർശകൾ നടപ്പാക്കിയതോടെ, കേരളത്തിലെ OBC വിഭാഗങ്ങളിൽനിന്നുള്ള വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ പ്രവേശനം എളുപ്പമായി. SC/ST വിഭാഗങ്ങൾക്ക് ഈ സംവരണം മുമ്പേ ലഭിച്ചിരുന്നെങ്കിലും, OBC-കൾക്ക് 27% സംവരണം ലഭിച്ചതോടെ, പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള വിദ്യാഭ്യാസ പുരോഗതി വർധിച്ചു. കേരളത്തിന്റെ ഉയർന്ന സാക്ഷരതാ നിരക്ക് ഈ അവസരങ്ങളെ കൂടുതൽ ഫലപ്രദമാക്കി.
തൊഴിൽ അവസരങ്ങൾ
സർക്കാർ ജോലികളിൽ OBC സംവരണം നടപ്പാക്കിയതോടെ, കേരളത്തിൽ പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങളിൽനിന്നുള്ളവർക്ക് ഭരണരംഗത്ത് കൂടുതൽ പ്രാതിനിധ്യം ലഭിച്ചു. SC/ST സംവരണത്തോടൊപ്പം OBC സംവരണവും വന്നതോടെ, ഈ വിഭാഗങ്ങളിൽനിന്നുള്ളവർ ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ, വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിൽ, പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ശക്തമായ സാന്നിധ്യമായി. ഇത് സാമൂഹിക തുല്യതയിലേക്കുള്ള ഒരു വലിയ ചുവടുവയ്പ്പായി.
സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ മാറ്റങ്ങൾ
മണ്ഡൽ കമ്മീഷൻ ശുപാർശകൾ കേരളത്തിൽ രാഷ്ട്രീയ മാറ്റങ്ങൾക്കും വഴിയൊരുക്കി. OBC വിഭാഗങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയമായി കൂടുതൽ ശക്തരായി, തീരുമാനമെടുക്കൽ പ്രക്രിയയിൽ അവർക്ക് പങ്കാളിത്തം ലഭിച്ചു. SC/ST സമുദായങ്ങളുടെ ശാക്തീകരണവുമായി ഈ മാറ്റങ്ങൾ കൈകോർത്തു. എന്നാൽ, ഈ സംവരണം നടപ്പാക്കുന്നതിൽ വിവിധ വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ ചില സംഘർഷങ്ങളും ഉണ്ടായി, പ്രത്യേകിച്ച് ഉയർന്ന ജാതിക്കാർ ഇതിനെ എതിർത്തു.
വെല്ലുവിളികളും മുന്നോട്ടുള്ള പാതയും
മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ ശുപാർശകൾ നടപ്പാക്കിയതോടെ SC/ST, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്ക് അവസരങ്ങൾ വർധിച്ചെങ്കിലും, ഇതിന്റെ പൂർണ പ്രയോജനം എല്ലാവർക്കും ലഭിച്ചില്ല. കേരളത്തിൽ, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ തന്നെ സാമ്പത്തിക-സാമൂഹിക അസമത്വങ്ങൾ നിലനിന്നു. SC/ST വിഭാഗങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്നവർക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് ആദിവാസി സമുദായങ്ങൾക്ക്, ഇപ്പോഴും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ അഭാവവും വിദ്യാഭ്യാസ-തൊഴിൽ അവസരങ്ങളുടെ കുറവും നേരിടേണ്ടി വരുന്നു.
സാമൂഹിക വിവേചനം പൂർണമായും ഇല്ലാതാകാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ, മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പൂർണമായി നടപ്പാക്കാൻ ഇനിയും ശ്രമങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. SC/ST, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്ക് വിദ്യാഭ്യാസ-തൊഴിൽ പരിശീലനം, സാമ്പത്തിക ശാക്തീകരണ പദ്ധതികൾ, സാമൂഹിക ബോധവത്കരണ പരിപാടികൾ എന്നിവ ശക്തിപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്.
നീതിപൂർവകമായ സമൂഹം സൃഷ്ടിക്കാൻ
ബി.പി. മണ്ഡൽ നയിച്ച മണ്ഡൽ കമ്മീഷൻ, ഇന്ത്യയുടെ സാമൂഹിക നീതിയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ഒരു നാഴികക്കല്ലാണ്. SC/ST, OBC വിഭാഗങ്ങൾക്ക് തുല്യ അവസരങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കാൻ ഈ കമ്മീഷൻ വഴിയൊരുക്കി. കേരളത്തിൽ, ഈ ശുപാർശകൾ വിദ്യാഭ്യാസ-തൊഴിൽ മേഖലകളിൽ പിന്നോക്ക വിഭാഗങ്ങൾക്ക് വലിയ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവന്നു. എന്നാൽ, യഥാർത്ഥ സാമൂഹിക തുല്യത കൈവരിക്കാൻ ഇനിയും ഏറെ ദൂരം സഞ്ചരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മണ്ഡൽ കമ്മീഷന്റെ ദർശനങ്ങൾ പൂർണമായി നടപ്പാക്കുന്നതിലൂടെ, കേരളത്തിൽ ഒരു ഉൾക്കൊള്ളുന്ന, നീതിപൂർവകമായ സമൂഹം സൃഷ്ടിക്കാൻ നമുക്ക് സാധിക്കും.
